Basınçlı Hatlar

KAZISIZ YÖNTEMLE REHABILITASYON VE YENILEME TEKNIK ŞARTNAMESI

1. KONU VE KAPSAM

İçme suyu veya basınçlı  boru hatlarında uygulanan kazısız rehabilitasyon metodu (Cured-in Place Pipe - CIPP) ile içme suyu veya basınçlı  hatların rehabilite edilmesi ile ilgili teknik ve genel hususları kapsar.

2. İÇME SUYU VEYA BASINÇLI  HATLARININ ICINDE ASTAR OLUSTURMA YÖNTEMI OLAN CIPP TEKNIĞI ile REHABILITE EDILMESI TEKNIK SARTNAMESI

2.1. Konu ve Muhtevası

Bu şartname, içme suyu boru hatlarının tekstil takviyeli hortum yardımıyla rehabilite edilmesi ile ilgili kullanılan malzemelerin teknik özelliklerini, yöntemin uygulanışını, kalite kontrolünü ve uygulanacak testleri ihtiva eder.

Bu teknoloji için aşağıdaki harici normlar ve belgeler ve/veya yasal koşullar amirdir.

- DIN Normları

- VOB

- DVGW Çalışma Formları

- UVV

- Federal Su Yönetim Kanunu

- DSV Direktifleri

- ATV – Belgeleri

- VdTÜV – Bildirileri

- Diğer yasal mevzuatlar

3. YAPILACAK İŞLER

Kazısız inşaat yöntemleriyle yapılacak tüm imalatlara esas teşkil etmek üzere; mevcut içme suyu hatlarının yüksek vakumlu kombinelerle temizliği ve CCTV metoduyla (idare'nin güncel İçme Suyu Hatlarında Temizlik ve Görüntüleme Teknik şartnamesi'ne uygun olarak) görüntülenmesi sonucunda boru hatlarının teknik raporu ile rehabilitasyon (iyileştirme) veya yenileme metodu belirlenecektir. Bu yöntemlerle aşağıdaki amaçlar hedeflenmektedir.

>  Kanalın sızdırmazlığının sağlanması,

     > Düzgün ve pürüzsüz bir yüzeyin elde edilmesi (k-değeri < 0,2)

> Hattaki hidroliğin iyileştirilmesi

>  Hattın aşınmaya karşı dayanımının arttırılması. (iç korozyon koruması)

>  Korozyona karşı direngenliğin arttırılması sağlanarak hattın servis ömrünün uzatılması.

>  Yenileme işlemi, DN100 ila DN1000 nominal genişlik aralığında çelik, gri döküm veya sünek dökme demir borularıyla gerçekleştirilebilir.

4. İÇME SUYU BORU HATLARININ, İÇİNDE ASTAR OLUŞTURMA YÖNTEMI OLAN CIPP TEKNIGI ILE REHABILITE EDILMESI

Içme suyu hattı, dairesel dokunmuş hortum kullanılarak rehabilite edilecektir. Bu yöntem, (iki bileşenli EP-Reçine ile emprenye edilmiş) hortumun yenilenecek hatta yerleştirilip mevcut borunun iç cidarına sıkıca saracak şekilde yapıştırılması işlemidir.

4.1 Astar Borusu Malzeme Özellikleri

4.1.1. Astar borular en az aşağıdaki parçaları ihtiva edecektir.

-   İçme suyu için dairesel dokunmuş, polietilen kaplamalı hortum

-   İki bileşenli EP-PU Reçinesi

Bunlara ilaveten, isteğe bağlı olarak;

-   Çelik manşonlar

-   Talep edilen işletme basıncına dayanıklı malzeme 26 Bar basınca kadar

Bu parçalar arasındaki ilişki aşağıdaki şekilde gösterilmiştir:

Kullanılacak astar malzemesi sıvı şeklindeki iki bileşenli yapıştırıcıyı emebilmeli, basınca ve kürleme sıcaklığına dayanıklı özellikte olmalıdır. Kullanılacak astar malzemesi düzensiz şekle sahip boru bölümlerine ve kıvrımlarına kolaylıkla yerleşebilecek esneklikte olacaktır. Astar boru içine yerleştirildiği zaman mevcut boru iç yüzeyini komple sarmak ve mevcut kanal hattını yüzde 100 oranında kaplamak için yeterli miktarda astar temin edilecektir.

4.1.2. Astarın Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri:

Genel: Doku rengi ham beyaz, Kaplama rengi şeffaf, Koku – kokusuz astar

        >  Astarın dokusu:

           Erime noktası – Erime aralığı 250 – 260 °C arasındadır

           Yoğunluk – 1,2 -1,3 g/cm³

           Suda çözünürlük – çözünmez

          Hariçten ateşlenme sıcaklığı -  > 400 °C

          Kendiliğinden ateşlenme sıcaklığı -  > 500 °C

          Parçalanma sıcaklığı  -   >  280 °C

       > Astarın kaplaması:

          Erime noktası  -  90 – 100 °C

          Yoğunluk – yakl. 0,9 g/cm³

          Suda çözünürlük  - çözünmez

          Alev alma noktası  - uygulama dışı

          Ateşlenme özelliği  - ateşlenme özelliği yoktur

          Parçalanma sıcaklığı - > 350 °C

4.1.3. Yapıştırıcının Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri:

   a)    Reçine – TIVOPUR 2000:

          Renk:  Beyaz

          Koku: hafif

          Kaynama noktası:  > 200 °C

          Alev alma noktası: > 200 °C

          Ateşleme noktası: > 400 °C

          Yoğunluk: 1,3 +/- 0,15 g/cm³

          Suda çözünürlük  - çözünmez

b)    Sertleştirici – TIVOPUR 2000.

Renk:  kırmızı

Koku:  hafif amin kokusu

Kaynama noktası: > 200 °C

Alev alma noktası:  170 °C’ın üstünde

Ateşleme noktası:  > 300 °C

Buhar basıncı: 25 °C sıcaklıkta  < 0,15 mbar

Suda çözünürlük:  < %50 çözünür

Not: Astarın çevresi, mevcut içme suyu borusuna monte edileceğinden, hattın iç cidarına sıkıca yapışacak ve arkadan sızıntı oluşamayacak şekilde ve tasarımın gerektirdiği duruma uygun olarak seçilecektir.

(10 N/cm  GW 327)

5 . KAPLAMA İŞLERİ

  Hazırlık çalışmaları, geçerli DIN ve Talimatlara göre gerçekleştirilecektir.

5.1.   Boru Elemanlarının Depolanması, Hazırlanması ve Nakliyesi

Ham maddeler, imalatçıların tavsiyelerine uygun olarak depolanmalıdır. Tekstil hortum kuru yerde saklanmalıdır. -20 °C altında veya 40 °C üzerindeki sıcaklıklarda tutulmamalıdır. Depolandığı, emprenye edildiği ve nakledildiği şartlar, astarlamanın tamamlanmış halde göstereceği performansını olumsuz yönde etkilememelidir.

Kaliteyi etkileyecek faaliyetlere giren bilumum test araçları sürekli bir kontrol ve kalibrasyona tabii tutulacaktır. Bu işlemler ise düzenli aralıklarda gerçekleştirilecektir. Sonuçlar hakkında tutanak düzenlenip bunlar ibraz edilecektir.

5.2. Şantiye Düzenlemesi:

Aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler hazır bulundurulmalıdır:

Telefon numarası: İşveren (irtibat kişi); Yüklenici (İrtibat kişi);      Taşeron; Acil durum hekimi

Yere varış krokileri

İnşaat süreç planı

Şehir haritası kesiti

Rehabilite edilecek kesitin veya kesitlerin plan belgeleri: (tepe noktaları, çukur noktaları, hat inişleri ve su temini için hidrantların konumları.)

5.3. Makine ve Donanım

Gerekli bütün özel makine ve donanım, döşeme talimatında ayrı ayrı belirtilmelidir.

Bunlar uygulamaya göre aşağıdakileri ihtiva edecektir:

a)    Reçine depolama, kanştırma ve emprenye makine ve donanımı (emprenye işleminin sahada yapıldığı durumlarda)

b) Astar borunun, borudaki hasarlı bölüme geçirilmesi için donanım:

Basınç oluşturmaya ve basıncı ayarlamaya yönelik makine ve donanım.

c)     Kürleme Donanımı

1)     Buhar kazanı

2)    Zaman, sıcaklık ve basınç kaydedici cihazlar,

d)  Son işlemler için donanım: Elle veya robot kesiciler ve uçlarda kalan parçaları traşlamak ve branşman bağlantıları yapmak için delik açmaya yarayan taşlama cihazları.

5.4. Döşeme İşlemi için Genel Özellikler

Sıvı formdaki reçinenin ortamı kirletmesini önlemek ve uçucu maddelerin atmosferde birikmesini asgariye indirmek amacıyla alınması gereken tedbirler döşeme talimatında belirtilmelidir.

Not – Sıvıların azami tahliye sıcaklıklarını belirten yerel talimatlar dikkate alınmalıdır.

Döşeme sırasında sürtünmeyi azaltmak için kullanılabilecek herhangi bir yağlama maddesi beyan edilecektir. Yağlama maddesinin CIPP veya çevreye verebileceği zararları önlemek için alınması gereken tedbirler döşeme talimatında açıklanmalıdır. Sofra yağı kullanılmamalıdır.

Astar boruların depolanması, hazırlanması, nakliyesi, emprenye edilmesi ve kürlenmesi döşeme talimatında ayrı ayrı belirtilmelidir.

Ayrıca, döşemeden sorumlu olan firma, sağlanan basıncın astar borusunun ters yüz edilip geçirilmesi şişirilmesi sırasında ana boru cidarına sıkı sıkıya yapışmasına ve branşmanlardan gelen pis su basıncının veya yer altı suyunun basıncının, astar borusunda sebep olabileceği deformasyonlan önlemeye yeterli olduğunu garanti etmelidir.

Astar borularının, ters yüz edilme ve döşenmesi ve de kürleme aşaması sırasında gerilmesi için kullanılan buhar basıncı devamlı olarak gözlenmeli ve kontrol edilmelidir.

Kürleme işlemi bir ısıtma sistemi kullanılarak yapıldığında, giren ve çıkan ortamların (buhar) sıcaklığını devamlı olarak gözlemek ve kontrol edebilmek için ısı kaynağı, gerekli cihazlarla techiz edilmiş olmalıdır. Borunun deşarj ucundaki ve diğer noktalardaki sıcaklık uygun algılayıcılar vasıtasıyla kürleme işlemi sırasında devamlı olarak gözlenmeli ve kontrol edilmelidir.

6.    YERLEŞTİRME VE UYGULAMA ESASLARI

6.1.Temizleme ve İnceleme

6.1.1. Boru Hattının Temizlenmesi

Öncelikli olarak mevcut hattaki bütün parsel bağlantıları, daha sonra hat içindeki kabuklanmalar, asfalt birikintileri vb. mevcut boru hattından temizlenecektir. CIPP uygulama öncesi hat temizliği hidrolik kuvvet uygulanarak yüksek hızlı su jeti (1000 bar’a kadar) veya mekanik yolla yapılacaktır.

6.1.2.   Boru Hatlarının İncelenmesi

Boru hatlarının incelenmesi kapalı devre televizyon sistemi (CCTV, İçme suyu sistemi) ile yapılacaktır. Basınç hattındaki kabuklanmalar bu şekilde tespit edilecektir. Boru hattı iç bölgesi CIPP tekniğiyle rehabilitasyon kararına etki eden kriterdir.

6.1.3. Reçine Emdirme

Ø Astar kumaşa reçine, kontrollü koşullarda vakumla emdirilmiş olacaktır.

Ø Kullanılan reçinenin hacmi nominal kalınlık ve ölçülerdeki astar malzemesinde bulunan bütün boşlukları dolduracak yeterlilikte olacaktır.

Ø Emdirme işlemi sonrası hacim, polimerizasyon sırasında meydana gelen hacim daralması göz önünde bulundurularak %5 - %10 fazla olacak şekilde ayarlanacaktır.

Ø Reçine miktarı orijinal borudaki bağlantıların astarın hat cidarına düzgün şekilde yapışmasını sağlayacak ayarlanacaktır.

6.1.4.   Baypas (Akışı Kesme)

Hat sisteminde yenilenmesi öngörülen aralık içerisinde hattaki su akışının durdurulması gereklidir. Yenilenen boru hattının talimata uygun olarak sudan korunması için akışın uygun şekilde kesilmesi gerekmektedir. Pompa ve bypass hattı, suyu baypas edebilecek ve akışını iletmeye devam edecek boyut ve kapasiteye sahip olacaktır. Bu işlemden dolayı verilen servisler (su) geçici olarak kesilecektir.

6.1.5. Astarın Yerleştirilmesi

Ø  Tekstil hortum, tekstil hortumu döndürücüsüyle konumlandırılır.

Ø  Astarın rehabilitasyon sistemine çekilmesi için silindirli taşıyıcı takılır.

Ø  İki komponentli yapıştırıcı, hattın çapına bağlı olarak hesaplanır, tartılır ve karıştırılır.

Ø  Astar, tespit edilen yapıştırıcı miktarıyla emdirilir ve birbirine paralel olarak dizilmiş silindir üzerinden yenileme sistemine yuvarlanarak girilir.

Ø  Astar ters yüz edilip bağlantı bileziği ile sıkı bir şekilde yenileme sistemine monte edilir.

Ø  Astarın çekilmesi işleminin başlatılması: Kompresör basıncı ayarlanacak, astar hattın içine itilecek ve mevcut bölüm ters yüz edilecek – (hız: dakikada maksimum 2,5 m).

6.1.6.   Yağlayıcılar

Astar kumaşın mevcut boruya yerleştirilmesi esnasında onaylanmış yağlayıcılar kullanılacaktır (sıvı yağlar kullanılamaz). Bu yağlayıcı, astarın yenileme hattı içerisine sokulmadan önce doğrudan tüpün dış yüzeyine uygulanabilir.

Kullanılan yağlayıcı, içme suyu için gerekli hijyenik ruhsatı haiz olmalıdır..

6.1.7. Kürleme (Sertleştirme)

Kürleme işlemi için, yaklaşık 85° ila 90° C arasında ısıyla sertleştirme (su buharı) yöntemi uygulanır.

Kürleme işlemi, DIN Standartları ve talimatlara uygun olarak astarın boru hattı cidarına %100 olarak tutunmasını garanti edecektir.

6.1.8. Astarın Buharla Kürlendikten Sonra Soğutulması

Ters yüz etme prosesinden sonra hattın sıcaklığı kademeli olarak 45 ºC’ın altına düşürülecektir.

Mevcut iç basınç kaldırılmadan önce, döşenen astarın gerekli direnci tam olarak sağlayıp sağlamadığı kontrol edilecektir.

Soğutma sürecinde basınç kesilmeyecektir.

6.1.9      İşçilik

Tersinir yerleştirme ile rehabilitasyon işlemi mevcut ölçülerde sürekli bir şekilde olacaktır. Ayrıca işlem sırasında astarlamada boşluklar, kalkmalar ve delaminasyon olmayacaktır.

Bu işlem için işçilik ve tecrübe çok önemli olduğundan bu konuda yetiştirilmiş personel kullanılacaktır.

6.1.10. Servis Bağlantıları

CIPP uygulama sonrası mevcut servis hatları (bağlantıları) açılacaktır.

Bağlantı yerlerinin açılması bir kamera ve uzaktan kontrollü bir kesme cihazı (robot freze) ile yapılacaktır.  DN 600’den itibaren mevcut servis hatları mekanik olarak da açılabilir.

7.1.        CIPP Yöntemiyle Rehabilite Edilen Hattın İncelenmesi

Mevcut hat sisteminin ve orijinal borunun doğasından kaynaklanan şekil çeşitliliği astarlarda mevcut olabilmektedir.

Kürleme astarlama ile rehabilitasyon işlemi bittikten sonra astar giriş bölgesinden (baca girişleri) gözle kontrol yapılacaktır. Bunun yanında hattın rehabilitasyon sonrası incelenmesi kapalı devre bir kamera sistemi (CCTV) ile yapılacaktır. Bu kontrol DIN Normları ve Talimatlara uygun olarak yapılacaktır.

Eski boru ile yeni yerleştirilen astar teması tam olacaktır.

Astarda gözle görünebilen açıklıklar bulunmayacaktır.

Yapılan işlerin kalite kontrolü, TV kayıt sistemiyle tutanak halinde belgelenecektir.

7.2.  Numune Alma

İdare kontrol teşkilatı gerekli görüldüğü takdirde monte edilen astardan numune alınabilecektir.